ارگونومی چیست | ارگونومی شغلی برای کارمندان بانک
ارگونومی چیست | ارگونومی شغلی برای کارمندان بانک ارگونومی شغلی برای کارمندان بانک؛ راهکاری برای حفظ سلامت و افزایش بهره‌وری
در دنیای امروز، با افزایش استفاده از تکنولوژی و گسترش مشاغل اداری، موضوع “ارگونومی شغلی” به عنوان یکی از عوامل کلیدی در حفظ سلامت کارکنان و ارتقاء بهره‌وری سازمان‌ها مطرح شده است. یکی از گروه‌های شغلی که به شدت در معرض آسیب‌های ناشی از نبود شرایط ارگونومیک قرار دارند، کارمندان بانک هستند.
کار در بانک با ویژگی‌هایی نظیر ساعات طولانی پشت میز نشینی، تعاملات مستمر با مشتریان، استفاده مداوم از تجهیزات رایانه‌ای و انجام کارهای دقیق و تکراری شناخته می‌شود. این شرایط، در صورتی که به شکل اصولی مدیریت نشوند، می‌توانند منجر به مشکلات جسمی و روحی برای کارکنان شوند. در این مقاله به اهمیت ارگونومی شغلی برای کارمندان بانک و راهکارهایی برای بهبود شرایط کاری آن‌ها می‌پردازیم.
ارگونومی چیست؟
ارگونومی (Ergonomics) یا همان مهندسی انسانی، دانشی است که به طراحی محیط، ابزار و وظایف کاری به گونه‌ای می‌پردازد که با ویژگی‌های فیزیولوژیکی، روانی و توانمندی‌های انسان سازگار باشد. هدف ارگونومی، کاهش خستگی، پیشگیری از صدمات جسمی، بهبود کیفیت زندگی کاری و در نهایت افزایش بهره‌وری کارکنان است.
چرا ارگونومی برای کارمندان بانک اهمیت دارد؟
شغل کارمندی بانک اغلب با فعالیت‌هایی همراه است که ماهیتی تکراری و ایستا دارند. کارمندان باید ساعت‌های زیادی را در حالت نشسته، با تمرکز بالا به انجام امور مالی و پاسخ‌گویی به مشتریان بپردازند. این سبک کاری، اگر در شرایطی غیرارگونومیک انجام شود، به مرور می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:
دردهای ناحیه کمر و گردن
ناشی از وضعیت نشستن نامناسب و استفاده نادرست از صندلی و میز.
آسیب‌های عضلانی و اسکلتی
مانند سندروم تونل کارپال در مچ دست یا درد شانه‌ها به دلیل استفاده مکرر از موس و کیبورد.
خستگی بینایی و سردردهای مزمن
به دلیل نورپردازی نامناسب، کار طولانی‌مدت با مانیتور و خیره شدن به صفحه نمایش.
استرس شغلی و فرسودگی روحی
به‌خاطر فشار کاری، اهداف فروش، مسئولیت‌های مالی و تعامل مستمر با مراجعان.
اصول ارگونومی مناسب در محیط بانک
با اجرای برخی اصول ساده اما کاربردی در محیط‌های بانکی، می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات جسمی و روحی جلوگیری کرد. این اصول شامل موارد زیر است:
۱٫ تنظیم وضعیت نشستن
استفاده از صندلی‌هایی با طراحی ارگونومیک، پشتی مناسب برای ناحیه کمر، قابلیت تنظیم ارتفاع و چرخش صندلی بسیار مهم است. فاصله مناسب بین نشیمن‌گاه و میز کار باید به نحوی باشد که آرنج‌ها زاویه ۹۰ درجه داشته باشند و پاها به‌طور کامل روی زمین قرار بگیرند.
۲٫ محل قرارگیری مانیتور
مانیتور باید در سطح چشم یا کمی پایین‌تر از آن قرار گیرد تا از فشار روی عضلات گردن جلوگیری شود. فاصله مناسب بین چشم و صفحه نمایش بین ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است.
۳٫ استفاده درست از تجهیزات ورودی
کیبورد و موس باید در موقعیتی قرار بگیرند که بدون فشار زیاد بر مچ و انگشتان قابل استفاده باشند. استفاده از پدهای مخصوص زیر مچ و موس پدهای طبی نیز توصیه می‌شود.
۴٫ نورپردازی مناسب
روشنایی محیط باید کافی، یکنواخت و بدون انعکاس روی صفحه نمایش باشد. استفاده از نور طبیعی و تنظیم مانیتور به گونه‌ای که پشت به نور مستقیم نباشد، در کاهش خستگی چشم بسیار مؤثر است.
۵٫ تنفس و استراحت در طول کار
پیشنهاد می‌شود که هر ۴۵ تا ۶۰ دقیقه، کارمندان چند دقیقه‌ای از پشت میز برخاسته و حرکات کششی ساده انجام دهند. این کار موجب بهبود گردش خون و کاهش تنش عضلانی می‌شود.
۶٫ کاهش تنش‌های روحی
آموزش تکنیک‌های کنترل استرس، مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یا مدیریت زمان می‌تواند نقش مؤثری در ارتقای سلامت روانی کارمندان داشته باشد.
راهکارهای سازمانی برای بهبود ارگونومی در بانک‌ها
علاوه بر نکات فردی، مدیریت بانک‌ها نیز می‌توانند با سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مناسب، فضای کاری ارگونومیک‌تری برای کارکنان خود فراهم آورند:
تهیه تجهیزات اداری استاندارد
سرمایه‌گذاری در میز و صندلی‌های ارگونومیک، مانیتورهای قابل تنظیم و تجهیزات جانبی مناسب.
برگزاری دوره‌های آموزشی
آموزش کارمندان در زمینه اصول ارگونومی، طرز صحیح نشستن، کار با رایانه و حرکات کششی میان‌کار.
تنظیم برنامه کاری منعطف
ایجاد امکان برای استراحت‌های کوتاه، گردش وظایف بین کارکنان و کاهش ساعات کاری پشت‌سرهم.
پایش سلامت جسمی و روانی کارکنان
برگزاری معاینات دوره‌ای برای بررسی وضعیت اسکلتی، بینایی و روانی کارمندان.
نتیجه‌گیری
ارگونومی شغلی نه‌تنها یک ضرورت برای پیشگیری از مشکلات جسمی و روحی کارمندان بانک است، بلکه عاملی مهم در افزایش بهره‌وری، رضایت شغلی و کاهش هزینه‌های درمانی نیز محسوب می‌شود. توجه به سلامت کارکنان، باید در اولویت سیاست‌های منابع انسانی بانک‌ها قرار گیرد تا ضمن حفظ سرمایه انسانی، خدمات بهتری به مشتریان ارائه شود.
گرد آورنده : فخرالدین کریمزاده
